Je kunt bijna geen krant of nieuwsbrief openen of er staat wel een bericht over de transitie naar een duurzame energievoorziening, dat we van het gas af moeten, klimaatafspraken van Parijs en zelfs de klimaatwet. Maar wat moet je daar als ondernemer in de glastuinbouw mee?
Dit najaar gaat Kas als Energiebron naar de telers toe om het onderwerp Glastuinbouw Fossielvrij te bespreken. Welke opties zijn geschikt om uiteindelijk van het gas af te kunnen? Hoe pakken die technisch uit, wat zijn de investeringen en wat zijn de consequenties voor de teelt? En hoe moet je het terug verdienen en wat gaat gas eigenlijk in de tussentijd kosten? Krijgen we te maken met aangepaste energiebelasting of CO₂-heffing? En als je aansluit op een warmtenet, ben je dan verzekerd van een stabiele prijs?
We kunnen vast niet elke vraag duidelijk beantwoorden maar met elkaar gaan we wel de puzzelstukjes aan elkaar leggen. Dat doen we in tientallen bijeenkomsten door het hele land, maar ook in de special van Onder Glas, via webinars en natuurlijk in onze nieuwsbrieven en via deze pagina.
In de route naar fossielvrije warmtebronnen zijn de volgende duurzame alternatieven in beeld om het stoken van met name aardgas te vervangen:
Geothermie
Kas als Energiebron stimuleert al meer dan tien jaar de ontwikkeling van geothermie als duurzame warmtebron voor de glastuinbouw.
Warmtepomp (benutting latente warmte, zonnewarmte)
Met een warmtepomp wordt gelijktijdig warmte en koude geproduceerd. Voor de aandrijving van een warmtepomp wordt elektra gebruikt. De verhouding tussen elektragebruik en warmteproductie wordt uitgerukt in COP (coëfficiënt of performance). Gebruikelijk is een waarde van 4 of 5, d.w.z. één deel elektra levert vier of vijf delen warmte. Als warmte-input voor een warmtepomp kan zonnewarmte worden gebruikt, maar ook andere laagwaardige warmtebronnen zoals de retourstroom van een geothermiebron, warm oppervlaktewater in de zomer (is eigenlijk zonnewarmte), het opgewarmde koelwater van een ontvochtigingsunit (terugwinning latente warmte) of zelfs uit buitenlucht.
Vaak wordt een warmtepomp gecombineerd met seizoensopslag in de bodem in aquifers. Dit wordt wel Warmte Koude Opslag (WKO) genoemd. Voor kennisdeling en belangenbehartiging rond WKO trekt Glastuinbouw Nederland samen op met het Gebruikersplatform Bodemenergie.
Bio-energie
De belangrijkste bio-energie opties zijn het gebruik van resthout en de inzet van laagwaardige biomassa, zoals maaisel en champost. Ook lopen er projecten waarbij warmte, biogas en/of zelfs CO2 uit biomassa van derden wordt benut. De afgelopen twee jaar is opnieuw sterke belangstelling voor houtstook. Kas als Energiebron stimuleert de toepassing in de glastuinbouw, waar voor regionaal kansen liggen.
Groen gas en bio olie
Duurzame restwarmte en warmtenetten
Warmte van duurzame oorsprong uit geothermie, biomassa installaties of uit andere sectoren kan via warmtenetten gebruikt gaan worden in de glastuinbouw. GlastuinbouwNederland ondersteunt diverse regionale initiatieven om te komen tot warmteclusters.
Voor de transitie naar een fossielvrije glastuinbouw is een betrouwbare en betaalbare externe CO2 voorziening noodzakelijk. Kas als Energiebron werkt hier intensief aan op meerdere fronten: meer bronnen beschikbaar krijgen, een onafhankelijk distributie infrastructuur en op teelt gebied via onderzoek naar ene efficiëntere benutting van CO2.
Besparen door vermindering van de warmtevraag kan op verschillende manieren:
Door onderzoekers van Wageningen University & Research, BU Glastuinbouw zijn voor zes voorbeeldteelten (nagenoeg) fossiel vrije invullingen van de warmtebehoefte uitgewerkt:
In de route naar 2040 toe zal naar verwachting nog wel gas worden ingezet, bijvoorbeeld in WK’s om elektra voor de belichting te maken in de winter of in ketels voor een piek vraag aan warmte in de winter. Voor elke van de zes voorbeeld teelten wordt gekozen uit een combinatie van de fossielvrije warmtebronnen.
Adviseurs van Agro Advies Bureau (AAB) werken de zes voorbeelden uit voor de financieel-economische en strategische aspecten. Hier binnenkort meer over.
Waarom moet de glastuinbouw nou precies fossielvrij worden en wat is latente warmteterugwinnning voor belichte teelten? Bekijk hier mee alle vragen en antwoorden in de veel gestelde vragen onder het kopje 'Fossielvrij'.
De specials ‘Glastuinbouw Fossielvrij 2018 & 2021’ zijn tot stand gekomen door een samenwerking van Onder Glas, Kas als Energiebron en het ministerie van Landbouw Natuur en Voedselveiligheid. Een hardcopy is op te vragen via info@kasalsenergiebron.nl.
